Portal
Dobrych
Rodziców

Nieprawdą jest, że kobi­eta w ciąży powinna jeść za dwie osoby – powinna jeść dla dwóch osób.

Pri­o­ry­tetem jed­nak jest, aby kobi­eta w ciąży odży­wiała się praw­idłowo i zdrowo, gdyż ma to ogromny wpływ na stan dziecka po urodze­niu oraz na dolegli­wości ciążowe.

Jadłospis kobi­ety w stanie bło­gosław­ionym musi być prze­myślany i powinien dostar­czać wszel­kich niezbęd­nych skład­ników – wit­a­min i minerałów.

To, w jaki sposób odży­wia się kobi­eta ciężarna ma ogromne znacze­nie i wpływ na rozwój płodu i dziecka. W żadnym innym etapie życia dziecka praw­idłowe odży­wianie nie jest tak ważné jak wtedy, gdy zna­j­duje się w łonie matki.

Na pow­stawanie prob­lemów w ciąży może mieć wpływ np.

• jedze­nie bez poczu­cia głodu
• jedze­nie bez odpowied­niego pogryzienia pożywienia
• zbyt szy­bkie spoży­wanie posiłków oraz spoży­wanie posiłków kiedy kobi­eta jest zden­er­wowana, smutna, napięta, podekscy­towana, zaniepokojona
• picie i jedze­nie ze względu na smak (kawa, herbata, cukier, gorące i ostre potrawy)
• brak spoży­wa­nia świeżych warzyw, owoców, kiełków
• stosowanie łuskanego ryżu
• stosowanie w potrawach rafi­nowanej mąki
• spoży­wanie alkoholu
• pale­nie papierosów

W pier­wszym trymestrze ciąży zapotrze­bowanie na energię pozostaje na poziomie 2300 kalorii, jed­nak w drugim i trzecim trymestrze ciąży zwięk­sza się o 300 kalorii.

Dieta kobi­ety w ciąży powinna być tak skon­struowana, aby służyła zarówno płodowi jak i matce. W diecie liczy się nie ilość, lecz jakość i nie ciągła pow­tarzal­ność, a różnorod­ność dostar­czanych skład­ników odżywczych.

Warto zwró­cić uwagę na to, że przed zajś­ciem w ciążę i w cza­sie pier­wszego trymestru ciąży, należy przyj­mować 0,4 mg kwasu foliowego na dobę. Kwas foliowy redukuje ryzyko urodzenia dziecka z wadą cen­tral­nego układu ner­wowego. Można znaleźć go w zielonych warzywach i w pomarańczach, w bobie, orzechach, słoneczniku, kiełkach pszenicy. Jed­nak nawet najlep­sza dieta nie jest w stanie pokryć dzi­en­nej dawki zapotrze­bowa­nia kwasu foliowego.

Po zapłod­nie­niu nie należy również spoży­wać w nad­mi­arze wit­a­min (przede wszys­tkim wit­a­miny A przy­czy­ni­a­jącej się do nar­o­dzin dzieci z wadami roz­wo­jowymi), a wszys­tkie preparaty wit­a­minowe powinny być przyj­mowane zgod­nie z zalece­ni­ami lekarza.

Wege­tar­i­an­izm a ciąża

Wiele kobiet zas­tanawia się nad tym, czy wege­tar­i­an­izm może zaszkodzić dziecku, jed­nak dieta wege­tari­ańska nie jest zagroże­niem ani dla matki, ani dla dziecka. Jeżeli jed­nak przyszła mama nie je mięsa, musi zastąpić je innymi pro­duk­tami zaw­ier­a­ją­cymi białko np. fasolą, grochem, soczewicą, soją. Wege­tar­i­ankom zaleca się spoży­wanie masła, nat­u­ral­nego nabi­ału oraz ryby. W prze­ci­wieńst­wie do wege­tar­i­an­izmu, niebez­pieczna dla kobi­ety w ciąży może być dieta wegańska, czyli taka, która wyk­lucza wszelkie pro­dukty pochodzenia zwierzęcego.

Praw­idłowa dieta w ciąży

W cza­sie ciąży twoja dieta powinna zawierać:

• pro­dukty zbożowe, które stanowią pod­sta­wowe źródło energii, duże ilości węglowodanów złożonych w postaci skrobi, błon­nika, białka roślin­nego, wit­a­min z grupy B (B1, PP, B6) oraz wit­a­m­inę E i skład­niki min­er­alne (żelazo, cynk).
• mleko i przetwory mleczne zaw­ier­a­jące duże ilości wap­nia, który jest budul­cem kości i zębów. Oprócz tego, dieta powinna być bogata w napoje fer­men­towane, czyli kefiry i jogurty oraz chude, białe sery, dostar­cza­jące nie tylko wap­nia ale również łatwos­trawnego, pełnowartoś­ciowego białka, fos­foru, wit­a­min z grupy B, a także wit­a­min roz­puszczal­nych w tłuszczach A i D. W przy­padku, gdy kobi­eta jest uczu­lona na białka mleka, należy skon­sul­tować się z lekarzem, czy nie trzeba przyj­mować wap­nia w innej postaci.
• ryby z otwartych mórz, oceanów, które są źródłem łatwo przyswa­jal­nego białka, wit­a­miny D, jodu, flu­oru, żelaza i nien­asy­conych kwasów tłuszc­zowych. W cza­sie ciąży wskazane jest, aby spoży­wać takie ryby jak łosoś, śledź, makrela, sielawa, dorsz, szpro­tki bał­ty­ckie, sar­dynki. Należy spoży­wać je 2 – 3 razy w tygod­niu, najlepiej gotowane, piec­zone lub z rusztu.
• mięso, wędliny i drób, dostar­czają pełnowartoś­ciowego białka, a także dobrze przyswa­jal­nego żelaza oraz wit­a­min z grupy B. Zaleca się spoży­wanie chudego mięsa, kur­czaka, indyka, cielęciny najlepiej gotowanego, piec­zonego lub z rusztu. W cza­sie ciąży należy stronić od dużej ilości wędlin, ponieważ zaw­ier­ają duże ilości soli i kon­ser­wan­tów. Szczegól­nie trzeba unikać surowego i niedos­mażonego mięsa, które mogą być źródłem zatru­cia pokar­mowego. Dzi­enna dawka pro­duk­tów z tej grupy (wraz z rybami) wynosi 200g.
• owoce i warzywa, które zmniejszają ryzyko nad­ciśnienia ciążowego i dodatkowo zaw­ier­ają: {text:line-break} wit­a­m­inę C, czyli czarne porzeczki, truskawki, agrest, maliny, pomarańcze i gre­jpfruty, kiwi oraz papryka, pomi­dory, kalafior, kapusta pekińska, kapusta kiszona {text:line-break} prowit­a­m­inę A, czyli ß-karoten – zaw­ier­ają ją morele, śliwki, brzoskwinie, wiśnie, oraz jar­muż, marchew, pomi­dory, papryka, sałata, szpinak, cykoria
• nasiona roślin strączkowych oraz kiełki roślin – soja, soczewica, fasola, kiełki pszenicy – zaw­ier­a­jące białko roślinne
• jajka, które są źródłem białka i wit­a­min A oraz PP i B1 i B2. Należy jed­nak pamię­tać o tym, że dzi­enny limit na ten skład­nik wynosi 300 mg, a jedno żółtko zaw­iera 250 mg cholesterolu!
• nien­asy­cone kwasy tłuszc­zowe – dostar­czają je tłuszcze roślinne, ryby, olej sojowy, kukury­dziany oraz słonecznikowy (można dodawać 1 – 2 łyżeczki oleju do sałatek). Do gotowa­nia i smaże­nia należy uży­wać oliwy z oli­wek lub oleju rzepakowego, trzeba nato­mi­ast unikać twardych margaryn.
• pro­dukty z pełnego przemi­ału, czyli ciemne pieczywo, grube kasze. Dzi­enna dawka pro­duk­tów z tej grupy wynosi 4 por­cje, gdzie jedna por­cja to 1 kromka ciem­nego pieczywa albo ½ — ¾ szk­lanki płatków, kaszy czy ryżu
• zwięk­szoną ilość płynów – dzi­en­nie, w cza­sie ciąży, należy pić około 1,5 – 2 l płynów. Najlepiej pić soki z wyciskanych, świeżych owoców, wodę, kawę zbożową, herbaty ziołowe, np. napar z liści pokrzywy, można też spo­rady­cznie wyp­i­jać napar z melisy, herbatę z dzikiej róży, napar z kwiatu rumi­anku, napar z liści maliny (wzmac­ni­a­jący mięśnie macicy) sys­tem­aty­czne picie pomaga znieść wysiłek porodu. W drugim trymestrze zaleca się pić napar z liści maliny raz na dzień, a w trzecim trymestrze do dwóch razy dziennie.

W cza­sie ciąży unikaj szkodli­wej żywności

W cza­sie ciąży należy unikać niek­tórych pro­duk­tów i skład­ników produktów.

Zrezygnuj z:

• surowego mięsa lub nieu­go­towanego, które może być źródłem zakaże­nia tok­so­plam­ozą – mowa tu m.in. o sushi, krwistym bef­sz­tyku, tatarze, wieprzowinie
• pleśniowych i mięk­kich serów typu feta bądź came­bert, w których spo­tyka się bak­terie z rodzaju listeria
• surowych owoców morza i ryb, które niejed­nokrot­nie zakażone są groźnymi bak­te­ri­ami albo pasoży­tami (mogą wys­tąpić w sushi, ostrygach)
• kawy i moc­nej herbaty
• napo­jów typu cola i pepsi, które podraż­ni­ają przewód pokar­mowy, pog­a­rszają wchła­ni­anie wap­nia przez orga­nizm, a który jest niezbędny dla praw­idłowego roz­woju płodu, zaw­ier­ają spore ilości cukru dzi­ała­jącego nieko­rzyst­nie na urodę i zdrowie ciężarnej, zaw­ier­ają ben­zoe­san sodu dzi­ała­jący uczu­la­jący, mogą prowadzić do zaburzeń rytmu serca
• surowych jaj oraz niepastery­zowanego mleka – są to pro­dukty, które mogą być zarażone salmonellą
• słody­czy (szczegól­nie kup­nych ciasteczek, wafelków), czeko­lady, ciast z kre­mem. Gdy ciężarna ma ochotę na coś słod­kiego, lep­iej zjeść sus­zone owoce lub upiec domowe ciasto
• nad­miernej ilości ryb, szczegól­nie nie zaleca się kobi­etom w ciąży: okoni, szczu­paków, san­daczy, mię­tusów, wątróbki z dorsza, węgorze, surowe owoce morza, a także ryby węd­zone i zimnowędzone
• szy­b­kich dań na mieś­cie (m.in. fast food), które są niewskazane ze względu na częsty brak higieny w miejs­cach, gdzie są przygotowywane
• alko­holu
• kolorowych napo­jów
• zupek w proszku
• mocno dopraw­ionych półpro­duk­tów (np. w puszkach), pro­duk­tów zaw­ier­a­ją­cych polep­sza­cze smaku, bar­wniki, kon­ser­wanty, aromaty
• tłustych przekąsek, pro­duk­tów ciężkos­trawnych, smażonych potraw
• chip­sów i chrupek
• nad­miernej ilości soli
• owoców cytru­sowych, kiwi, owoców morza, kakao, czeko­lady, orzechów (zwłaszcza ziemnych) – mowa tutaj o trzecim trymestrze ciąży i fazie karmienia pier­sią, kiedy zagroże­nie naby­cia alergii jest największe

Oprócz wyżej wymienionych zale­ceń i porad, należy także pamię­tać o tym, by:

1. Dostar­czać sobie i dziecku wszys­tkie wartości odży­w­cze w odpowied­nich proporcjach
2. Reg­u­larnie spoży­wać posiłki, a w przy­padku, gdy pracu­jemy trzeba zapewnić sobie jedze­nie na cały dzień, w tym min­i­mum jeden lub dwa gorące posiłki. Jeśli praca nie pozwala na zapewnie­nie pełnowartoś­ciowych posiłków, trzeba zas­tanowić się, czy lep­iej nie zrezyg­nować z pracy na czas ciąży.
3. Pamię­tać o praw­idłowym łącze­niu pokar­mów, a także aby uniknąć zgagi, nie spoży­waj obfi­tych wiec­zornych posiłków, a od szóstego miesiąca spoży­wać tylko małe por­cje. Jeśli chodzi o łącze­nie pokar­mów, to przykład­owo, gdy jemy jajecznicę – nie zagryzaj jej chlebem tylko pomidorem.
4. Ograniczyć siedzący tryb życia osłabi­a­jący perys­tal­tykę jelit, co skutkuje zaparci­ami. Staraj się również zre­dukować stres i napię­cia nerwowe.
5. Zad­bać o dużą ilość węglowodanów w diecie.